Protein (chất đạm) là thành phần rất quan trọng đối với cơ thể con người. Protein là những phân tử sinh học hay đại phân tử, chứa một hoặc nhiều mạch các acid amin, liên kết với nhau bởi liên kết peptid. Protein cung cấp khoảng 15% năng lượng để cơ thể duy trì sự sống. Hãy cùng Parapharmacy tìm hiểu chi tiết về vai trò của protein cho cơ thể nhé!

Protein (chất đạm) là gì?

Protein hay còn gọi là chất đạm, là những phân tử sinh học hay đại phân tử, chứa một hoặc nhiều mạch các acid amin, liên kết với nhau bởi liên kết peptid. Các protein khác nhau chủ yếu do về trình tự các acid amin khác nhau, trình tự này do các nucleotide của gen quy định. Trong tự nhiên có khoảng 20 acid amin, trong đó có 9 acid amin thiết yếu cơ thể không tự tạo ra được mà phải cung cấp từ bên ngoài, số còn lại gọi là acid amin không thiết yếu vì cơ thể có thể tự tổng hợp được.

Mỗi loại protein sau khi được tạo ra, chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian nhất định, có loại chỉ tồn tại vài phút, có loại có thể tồn tại hàng năm. Sau đó, protein bị thoái hóa và được tái sinh bởi bộ máy tế bào thông qua quá trình luân chuyển protein. Do protein chiếm tới 50% khối lượng thô của tế bào, là thành phần thiết yếu cấu trúc, hình thành, duy trì, tái tạo cơ thể nên cơ thể cần bổ sung protein qua chế độ ăn hàng ngày. Nếu cơ thể thiếu protein sẽ dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng như suy dinh dưỡng, chậm lớn, hay ốm đau, bệnh tật do sức đề kháng giảm.

Vai trò của protein đối với cơ thể

Protein là thành phần chủ yếu cấu tạo nên gen di truyền và nhiễm sắc thể. Nếu không có chất đạm, cơ thể sẽ không phát triển, các cơ quan nội tạng sẽ không thể hoạt động được.

Protein giúp cân bằng pH trong cơ thể

Protein đóng vai trò như chất đệm, giữ cho pH máu ổn định. Sự thay đổi pH trong máu sẽ ảnh hưởng xấu đến các hoạt động của cơ thể, vì vậy vai trò duy trì cân bằng pH là rất quan trọng.

Giúp hệ miễn dịch khỏe mạnh

Protein tạo thành kháng thể để bảo vệ cơ thể khỏi những tác nhân gây hại như vi khuẩn và vi rút gây bệnh. Protein giúp hình thành Globulin miễn dịch và các kháng thể để chống nhiễm trùng.

Vận chuyển và lưu trữ chất dinh dưỡng

Các chất dinh dưỡng như vitamin, khoáng chất, đường trong máu, oxy,… được các protein vận chuyển đến các bộ phận trong cơ thể. Bên cạnh đó thì còn có nhiều protein khác có chức năng lưu trữ các khoáng chất và dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.

Protein cung cấp các cấu trúc của cơ thể

Các protein quan trọng như Keratin, Collagen và Elastin giúp tạo thành khung liên kết của các cấu trúc trong cơ thể. Keratin là một protein cấu trúc được tìm thấy trong da, tóc và móng tay. Collagen là protein phong phú nhất trong cơ thể có trong cấu trúc của xương, gân, dây chằng và da.

Nhu cầu protein cơ thể cần

• Cơ thể người trưởng thành mỗi ngày cần ít nhất 0,8g protein trên 1kg cân nặng.
• Ở những người thường xuyên tập luyện thể thao, vận động thể lực thì cần từ 1,2 đến 1,8g protein trên 1kg cân nặng.

Như vậy, nếu một người cân nặng 60kg thì cần khoảng 48-108g protein/ngày. Chế độ ăn quá thiếu hay quá thừa protein đều không tốt cho sức khỏe.

Thiếu protein

Khi chế độ ăn hàng ngày nghèo dinh dưỡng, không đáp ứng nhu cầu protein trong thời gian kéo dài, cơ thể có thể gặp các tình trạng như:

• Yếu cơ, giảm cân, thậm chí mất cơ
• Suy giảm miễn dịch: Do protein cần thiết cho sản xuất, tổng hợp các kháng thể, giúp cơ thể phòng chống các tác nhân gây bệnh nên khi giảm các kháng thể sẽ làm suy giảm miễn dịch.
• Kinh nguyệt bất thường ở phụ nữ
• Cơ thể bị phù nề: Do protein cấu tạo nên các tế bào, giúp duy trì cân bằng lượng chất lỏng trong cơ thể. Nếu cơ thể không đủ protein, những cấu trúc này bị phá vỡ, các chất lỏng bị rò rỉ, gây tình trạng phù nề, tích tụ chất lỏng.
• Khó ngủ, tâm trạng thất thường

Thừa protein

Gây nhiều hậu quả xấu cho sức khỏe, như đau khớp, tăng nguy cơ mắc bệnh gout, dễ mắc các bệnh viêm nhiễm, làm thiếu hụt canxi và vitamin D có thể gây mắc bệnh đa xơ cứng khi cao tuổi,…Các dấu hiệu cảnh báo tình trạng thừa protein bao gồm:

• Tình trạng khát nước: Khi ăn nhiều đạm thận phải làm việc nhiều hơn để thải bớt, lượng nước tiểu nhiều hơn và thường xuyên cảm thấy khát hơn.
• Rối loạn tiêu hóa: Chế độ ăn giàu đạm thường ít hoặc không có chất xơ, gây rối loạn tiêu hóa như táo bón, cảm giác trướng bụng, co thắt ruột,…
• Tình trạng trầm cảm và lo lắng
• Tăng cân, béo phì
• Hơi thở có mùi

Nguồn cung cấp protein

Có hai loại protein là protein hoàn chỉnh và protein không hoàn chỉnh. Protein hoàn chỉnh có trong các thức ăn nguồn gốc động vật, protein không hoàn chỉnh có trong thức ăn nguồn gốc thực vật. Nên sử dụng kết hợp các nguồn protein để cơ thể phát triển cân đối, khỏe mạnh.

Một số loại thức ăn chứa nguồn protein dồi dào như:

• Thịt: Ngoài chứa nhiều protein, thịt còn chứa vitamin B cần thiết cho quá trình chuyển hóa thức ăn thành năng lượng. Một số loại thịt như thịt bò, thịt cừu còn cung cấp các nguyên tố vi lượng như sắt, kẽm.
• Hải sản như tôm, mực, cá hồi,.. là những nguồn protein tốt cho sức khỏe, chứa nhiều omega-3 tốt cho tim mạch.
• Trứng: Một quả trứng chứa tới 6g protein. Trứng còn chứa nhiều vi chất dinh dưỡng để cấu tạo nên tế bào.
• Đậu nành là một protein thực vật cung cấp nhiều acid amin thiết yếu. Các chất chống oxy hóa, chất xơ, vitamin, khoáng chất  trong đậu này giúp phòng chống ung thư và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
• Ngũ cốc: 26g ngũ cốc chứa tới 6g protein. Các protein được cung cấp từ mầm lúa mạch và ngũ cốc nguyên cám rất phong phú và chất lượng cao.

Protein rất quan trọng đối với cơ thể chúng ta, một cơ thể khỏe mạnh thì cần cung cấp đầy đủ protein. Hãy cung cấp protein cho cơ thể từ những thực phẩm trên để duy trì cho mình một sức khỏe bền vững.